ZERGATIK NAZIOARTEKO MERKATARITZA?
Begiratu al duzue non egin dituzten zuen zapatilak? Made in Taiwan, Txina, Indonesia eta honelako herrialdeetan eginda izaten dira. Debako enpresa batek, DANOBAT, berriz, bere turbinak Txinan saltzen ditu. Ez al da erokeria gure oinetakoak Txinatik ekarri beharra eta euskal turbinak hara eramatea? Ez al litzateke merkeago izango bakoitzak behar duen guztia, edo gehiena bertan ekoiztea? Horrela, behintzat, garraio kostua murriztuko genuke.Munduko ekonomia, ordea, kontrako norabidean doa; gero eta erlazio gutxiago dago ekoizpen tokia eta merkatuaren artean. Prozesu honi globalizazioa deritzo eta bere ezaugarri ekonomiko nagusia hau da: mundu osoa merkatu bat da eta ekoizleek eremu horretan lehiatu behar dute beraien artean. XIX. mendean hain garrantzitsuak izan ziren merkatu nazionalak eta lokalak desagertzear daude. Zein da nazioarteko merkataritzaren garapenaren arrazoia?

Abantaila absolutoaren teoria

Adam Smith (1723-1790)Galdera honi erantzun zion lehen ekonomilaria Adam Smith izan zen.Bere ustez herrialdeek espezializatu egin behar zuten merkeago ekoizteko gai ziren produktuetan. Herri batek ondasun bat besteak baino merkeago ekoizten duenean abantaila konparatibo absolutoa du.
Adibidez, Errioxak ardoa ekoizteko gaitasun handia du: lur eta klima egokiak, tradiziozko jakintza, ospe itzela eta abar. Euskal Herriak beste hainbesteko prestutasuna du metalgintzan. Errioxari askoz garestiagoa aterako zaio metalezko tresnak egitea Euskal Herriari erostea baino eta Euskal Herriari garestiago suertatuko zaio ardoa ekoiztea Errioxatik inportatzea baino. Biek dute abantaila konparatibo absolutoa merkeago ekoizten duten ondasunetan, beraz, ondasun horiek ekoiztea komeni zaie.

Abantaila erlatiboaren teoria

David Ricardo (1772-1823)David Ricardok, Adam Smith-en ikaslea, bere maisuaren teoria osatu zuen. Bere ustez, herrialde batek abantaila konparatibo erlatiboa du produktu guztien artean merkeen ekoizten duen bakarrean. Demagun, aurreko adibidearekin jarraituz, Euskal Herriak merkeago ekoizten dituela bai metalezko tresnak baita ardoa ere. Baina metalezko tresnak % 30 merkeago egiten ditu eta ardoa, berriz, % 10 merkeago bakarrik. Euskal Herriak, orduan, metalgintzan espezializatu behar du eta Errioxak ardoan, bakoitzak produktu horietan abantaila konparatibo erlatiboa duelako. Horrela bi produktuen ekoizpena handitu eta bere prezioa merkeagoa izango litzateke.

 ARIKETA