Herrialdeek bere ordainketa
balantza orekatzeko esportazioak bultzatu eta inportazioak murriztu
nahi dituzte. Baina, estatu guztiek hau egingo balute, aduanak itxiko
lirateke eta mundu osoan autarkia nagusituko litzateke. Nazio guztiek
ahalik eta gehien esportatu nahi dutelako eta ahalik eta gutxien inportatu.
Hala ere, estatuek zenbait tresna erabiltzen dituzte esportazio-inportazio
erlazioa bere aldekoa izan dadin. Horretarako inportazioei oztopoak
jarri eta esportazioei laguntzak ematen dizkiete.
Inportazioei
ezarritako oztopo motak
a)
Kuotak. Inportazioen murrizketa kuantitatiboa da. Gobernuek
gehienezko kopuru batzuk ezartzen dituzte produktu zehatzetan. Adibidez,
Europar Batasunak auto japoniarren inportazioari mugak ipintzen dizkiote
bertako automobilgintza babesteko.![Aduanak desagertu dira Europar Batasunean](../irudiak/aduana.jpg)
b) Arantzelak.
Inportatzen diren produktuei ezartzen zaizkien zergak dira. Hauen helburua
salmenta prezioa igotzea da eta, ondorioz, herrialdean bertan egiten
diren produktuak kanpokoak baino merkeagoak izan daitezen.
c) Hesi administratiboak.
Administrazioek ezartzen dituzten arauak dira, bertako produktuak babesteko.
Mota honetako hesi bat kalitate eta osasunari buruzko arau teknikoek
osatzen dute. Adibidez Europar Batasunak elikagai galkorrak inportatzeko
arauak ezartzen ditu: arraina edo frutaren gaineko kontrol sanitarioak
ezarriz.
Estatuek, beti, izango dute modua
inportazioak oztopatzeko metodo berriak asmatzeko eta nazioarteko hitzarmenak
sahiesteko. Horregatik borondate politikoa erabakiorra da merkantzien
elkar truke librea bermatzeko.
Esportazioak bultzateko pizgarriak
a) Administratiboak.Gobernuek
bere enpresei
kanpoko merkatuetara hedatzen laguntzen diete; aholkularitza emanaz,
bertako produktuen publizitatea eginez edota nazioarteko feria eta erakusketetara
eramanez.
b) Finantzarioak. Interesik
gabeko maileguak, arriskurako aseguruak edota ganbioaren aldaketak bermatzen
dituzten laguntzak eskaintzen dizkiete bere enpresa esportatzaileei.
c) Fiskalak. Desgrabazio fiskalak
(zergak murriztu), diru-laguntzak eta zergen itzulketak dira erabiltzen
diren tresna nagusiak. Neurri hauek lehiaketaren kontrakoak izan daitezke
eta, horregatik, ez dira, maiz, onartzen nazioarteko merkataritzan.
Adibidez, Koreak bere untzioleei emandako diru-laguntzek bertako untzien
prezioak jaisten ditu eta beste estatuen salaketa sortarazi du munduko
merkatua irentsi dutelako dumping bidez
(produktuak bere ekoizpen kostutik behera saltzea).![Haurren lana erabiltzen da lurralde azpigaratuetan](../irudiak/haurra%20harri%20batekin.jpg)
Gaur egun, beste bi dumping mota
ditugu hizpide: ekologikoa eta soziala. Lehenengoan, ingurugiroa
kaltetzen duten ekoizpen sistema erabiliaz prezioak merketzen dira eta,
bigarrenean, lanesku merkea erabiliaz, hala nola, haurrak, presoak,
esklaboak eta abar kostuak murrizten dituzte.
Liberalismoaren iritziz,
nazioarteko merkatarizarako oztoporik egongo ez balitz, produktuen zirkulazioa
kalitate eta prezioan oinarritutako irizpideen arabera gauzatuko litzateke
eta, ondorioz, mundu mailako lehiakortasuna izango litzateke nagusi.
ARIKETA
Munduko
Merkataritza Erakundeak (World
Trade Organization) nazioarteko trafikoaren oztopoak ezabatzea du
helburu. Joan zaitez bere web orrira eta bilatu informazioa galdera
hauei erantzuteko.
- Zer da erakunde
hau? Non du bere egoitza?
- Zeintzuk dira
bere helburuak?
- Zeintzuk dira
bere kideak?
- Zeintzuk dira
merkataritza librearen abantailak
|