• Lehen sektoreak naturako baliabideekin, lehengaiekin zuzenean egiten diren jarduerak barneratzen ditu. Adibidez, nekazaritza, arrantza, abeltzaingoa eta eraunsketa arloak.
  
• Bigarren sektoreak industria jarduerak barneratzen ditu, hauen bitartez lehengaiak eraldatzen dira, adibidez, metalgintza, kimika, papergintza, elektronika...
• Hirugarren sektoreak ondasun materialak ekoizten ez dituen jarduerak hartzen ditu barne. Hemen zerbitzu guztiak sartzen ditugu: merkataritza, garraioak, banka, publizitatea, asialdia...
  
• Eraikuntza aparteko sektore bezala azaltzen da estatistikan. Gaur egun, garrantzi handia du bai bere bolumenarengatik bai beste sektoreetan duen eraginagatik: zementua, kristala, material elektrikoa, egurra...

Jarduera: Egin ezazu hurrengo taula Datutalaia web orriaren informazioa erabiliaz?

Jardueren araberako enpresak

Egungo gizartean, ondasun eta zerbitzu guztiak, adibidez, ogia, autoak, oinetakoak, jantziak, bidaien antolakuntza... enpresek ekoitzi eta eskaintzen dituzte.
Enpresa, bi ekoizpen faktorek osatzen duten erakundea da eta industria, merkataritza edo zerbitzuetan jarduten du, mozkinak lortzeko asmoa eta ardura dituelarik. Beraz enpresa, oinarrizko ekoizpen unitatea da. Lana kontratatu eta beste faktore batzuk erosi edo alokatzen ditu, ondasunak eta zerbitzuak egin eta saltzeko. Hala izanik, enpresak hiru ataletan sailkatu daitezke:

• Industriazkoak: eraldakuntzan dihardutenak dira. Lehengaiak erosten dituzte kontsumorako ekoizkin bihurtzeko.
  
• Merkataritzakoak: salgaiak erosten dituzte eta gero garestiago saltzen dituzte, baina eraldatu gabe, etekina lortzeko. Adibidez: saltegi handiak, txikizkariak... Hauen eginkizuna kontsumitzaileari ondasuna hurreratzea da.
  
• Zerbitzuetakoak: hauek ez dute ondasun materialik ekoizten edo saltzen, soilik jarduera batez gozatzea eskaintzen diote kontsumitzaileari. Adibidez, garraio enpresak, bidai agentziak, bankuak...
  Jarduera: Hemen duzu Pasaiako enpresen zerrenda bat, zein sektoretakoak diren bila ezazu. klik

Enpresak pertsona juridikoak dira. Zuzenbideak pertsona fisiko eta juridikoak bereizten ditu, azken hauei gizakien hainbat eskubide eta betebehar emanaz. Adibidez, Iberdrolak kontratuak sinatu, fakturak ordaindu, zergak pagatu, justiziaren aurrean erantzun behar du edozein gizakik bezala.

Legeak pertsona juridiko mota desberdinak bereizten ditu:

• Enpresari indibiduala. Pertsona fisikoa da, eta horrela erantzuten du legearen arabera. Aurrera eramaten dituen ekintzen erantzukizun osoa dauka. Adibidez: zorrak baditu, bere ondasun guztiekin erantzungo du (etxea, auto, kontu korrontea enbargatuko diote).

• Sozietate Anonimoa (S.A.). Bazkideez osaturiko pertsona juridikoa da. Sozietateak bere kapitalarekin erantzuten du hartzekodunen aurrean. Bazkideen ekarpenak akzioak izan behar dira. Kapitala akziotan banatzen da eta bazkide bakoitzak dituen akzio kopuruen arabera, eskubideak ditu. Bere erantzunkizuna akzioetara mugatzen da. Era honek, kapital handiak batzeko aukera ematen du. Eskubide horiek dira, botoa, dibidendua, informazioa eta organoetan parte hartzea. Bazkideen erantzukizuna mugatua da, jarritako kapitalean oinarritzen baita. Sozietatea sortzeko gutxieneko kapitala 60.000 € dira.
  
  

• Erantzukizun Mugatuko Sozietatea (E.M.S) (SL): bazkideez osaturiko pertsona juridikoa da. Sozietate anonimoarekin antza handia du, baina hau sortzeko gutxieneko kapitala 3.005 € dira. Erantzukizuna bazkide bakoitzaren partizipazioetara mugatzen da.
  

• Lan sozietatea (SAL): sozietate honetan hiru motatako partaide aurkitzen ditugu:
  · Bazkide- langilea: sozietatean egiten duen bazkidea da.
  · Bazkide kapitalista: akzio edo partaidetzen jabe da baina ez du enpresan lan egiten.
  · Soldatapeko langileak: hauen kopurua legez mugatua dago. (15%)
  
  
• Kooperatiba-sozietatea (S.Koop.): lan kooperatiban langile gehienak bazkideak dira era berean. Kapitala eta lana bateratua dago. Badaude ere bestelako kooperatiba batzuk: kontsumo kooperatibak, erabiltzaile kooperatibak...

Jarduera: Euskal Herriko enpresa hauen forma juridikoa bila ezazu